Sosyal Güvenlik Kurumu işten çıkış kodları, işten ayrılma nedeninin resmî olarak belirtilmesi için kullanılır. Bu kodlar, çalışanın kıdem ve ihbar tazminatı alma hakkı ile işsizlik maaşı başvurusunda bulunabilme durumunu doğrudan etkiler. İşten çıkış kodlarının hangisinin kıdem tazminatı almayı sağladığı hangisinin işsizlik maaşı almasını sağladığını yazımız içeriğinde bulabileceksiniz.
İşten Çıkış Kodları Nedir?
İşten çıkış kodları, işçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğini belirten kodlardır. Bu kodlar işverence SGK’ya bildirilir. Bu kodlar, işten ayrılma sürecinde işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar ve işveren ya da işçi tarafından iş akdinin nasıl sonlandırıldığını belirtir.
Aşağıda, işten çıkış kodları ve hangi kodun kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı almayı sağladığı belirtilmiştir.
| Kod | Açıklama | Kıdem Tazminatı | İhbar Tazminatı | İşsizlik Maaşı |
| 1 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi | Hayır | Hayır | Hayır |
| 2 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi | Hayır | Hayır | Hayır |
| 3 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (işçinin istifası) | Hayır | Evet | Hayır |
| 4 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi (işverenin işçiyi çıkarması) | Evet | Evet | Evet |
| 5 | Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi | Evet | Hayır | Evet |
| 8 | Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle | Evet | Hayır | —– |
| 9 | Malulen emeklilik nedeniyle | Evet | Hayır | —– |
| 10 | Ölüm | Evet | Hayır | —– |
| 11 | İş kazası sonucu ölüm | Evet | Hayır | —– |
| 12 | Askerlik nedeniyle fesih | Evet | Hayır | Evet |
| 13 | Kadın işçinin evlenmesi nedeniyle fesih | Evet | Hayır | —— |
| 14 | Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması | Evet | Hayır | Hayır |
| 15 | Toplu işçi çıkarma | Evet | Evet | Evet |
| 16 | Sigortalının aynı işverene ait başka bir işyerine nakli | Hayır | Hayır | Hayır |
| 17 | İşyerinin kapanması | Evet | Evet | Evet |
| 18 | İşin sona ermesi | Evet | Evet | Evet |
| 19 | Mevsim bitimi (askıya alma) | Hayır | Hayır | Hayır |
| 20 | Kampanya bitimi (askıya alma) | Hayır | Hayır | Hayır |
| 21 | Statü değişikliği | Hayır | Hayır | Hayır |
| 22 | Diğer nedenler | Hayır | Hayır | Hayır |
| 23 | İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih | Evet | Hayır | Evet |
| 24 | İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih | Evet | Hayır | Evet |
| 25 | İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih | Evet | Hayır | Evet |
| 26 | Disiplin Kurulu kararı ile fesih | Hayır | Hayır | Hayır |
| 27 | İşveren tarafından zorunlu nedenlerle veya tutukluluk nedeniyle fesih | Evet | Hayır | Evet |
| 28 | İşveren tarafından sağlık nedeniyle fesih | Evet | Hayır | Evet |
| 30 | Vize süresinin bitimi | Hayır | Hayır | Hayır |
| 31 | Kendi istek ve kusuru dışında fesih (Borçlar Kanunu vb. nedenler) | Evet | Evet | Evet |
| 32 | 4046 Sayılı Kanun’a göre özelleştirme nedeniyle fesih | Evet | Evet | Evet |
| 33 | Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi | Evet | Hayır | Evet |
| 34 | İşyerinin devri veya işin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih | Evet | Evet | Evet |
| 35 | 6495 Sayılı Kanun’a göre devlet memurluğuna geçiş | Evet | Hayır | Hayır |
| 36 | KHK ile işyerinin kapatılması | Hayır | Hayır | Hayır |
| 37 | KHK ile kamu görevinden çıkarma | Hayır | Hayır | Hayır |
| 38 | Doğum nedeniyle işten ayrılma | Hayır | Hayır | Hayır |
| 39 | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş | Hayır | Hayır | Hayır |
| 40 | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçememe nedeniyle çıkış | Evet | Evet | Evet |
| Kod 41- 50 arası işçi kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanmaz | ||||
| 41 | Re’sen işten ayrılış bildirgesi düzenlenmesi | |||
| 42 | İşçinin sözleşmeyi yanıltıcı bilgilerle yapması | |||
| 43 | İşçinin işverene veya ailesine hakaret ya da asılsız isnat | |||
| 44 | İşçinin işyerinde cinsel tacizde bulunması | |||
| 45 | İşçinin sataşması veya sarhoş/uyuşturucu etkisi altında çalışması | |||
| 46 | Güven kötüye kullanımı, hırsızlık, meslek sırlarını ifşa | |||
| 47 | Yedi günden fazla hapis cezası alması | |||
| 48 | İzin almaksızın devamsızlık | |||
| 49 | Görevini yapmayı reddetme | |||
| 50 | İşyerine maddi zarar verme |
Yanlış işten çıkış kodları nasıl düzeltilir?
İşveren tarafından SGK’ya bildirilen işten çıkış kodunda hata olması durumunda, bu kodun düzeltilmesi için işçi çıkış tarihinden itibaren 10 gün içinde işverenin işlem yapma hakkı bulunmaktadır. Bu süre içerisinde gerekli düzeltme işlemleri doğrudan SGK üzerinden yapılabilir. Ancak 10 günlük süre geçtikten sonra belgelerle İŞKUR’a başvurulması bu başvuru üzerine düzeltme yapılamaması halinde dava yoluyla işten çıkış kodunun değiştirilmesi davası açılarak değiştirilmesi gerekir.
Hangi Çıkış Kodlarından Kıdem Tazminatı Alınır?
Aşağıdaki kodlar kıdem tazminatının işçiye ödenebilmesi için geçerli olan kodlardır.
- Kod 4: Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmadan feshedilmesi
- Kod 5:Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
- Kod 8:Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle fesih
- Kod 9:Malulen emeklilik nedeniyle fesih
- Kod 10:İşçinin ölümü
- Kod 11:İş kazası sonucu ölüm
- Kod 12:Askerlik nedeniyle işten ayrılma
- Kod 13:Kadın işçinin evlenmesi nedeniyle işten ayrılma
- Kod 14:Emeklilik için yaş dışındaki diğer şartların sağlanması
- Kod 15:Toplu işçi çıkarma
- Kod 17:İşyerinin kapanması
- Kod 18:İşin sona ermesi
- Kod 23:İşçinin zorunlu bir nedenle iş akdini feshetmesi
- Kod 24:İşçinin sağlık sorunları nedeniyle iş akdini feshetmesi
- Kod 25:İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle işçinin sözleşmeyi feshetmesi
- Kod 27:İşverenin zorunlu nedenlerle veya işçinin tutukluluğu nedeniyle fesih
- Kod 28:İşveren tarafından sağlık nedenleriyle fesih
- Kod 31:İşçinin kendi kusuru ve isteği dışında, Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında fesih
- Kod 32:4046 sayılı Kanun kapsamında özelleştirme nedeniyle fesih
- Kod 33:Gazetecinin iş sözleşmesini feshetmesi
- Kod 34:İşyerinin devri veya işin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih
- Kod 35:6495 sayılı Kanun kapsamında devlet memurluğuna geçiş
- Kod 40:696 sayılı KHK ile kamu işçiliğine geçememe nedeniyle fesih
Hangi Çıkış Kodlarından İhbar Tazminatı Alınır?
Aşağıda, ihbar tazminatı alınabilen işten çıkış kodları sıralanmıştır. Bu kodlarla feshedilen iş akitlerinde ihbar tazminatı ödenmelidir.
- Kod 4:Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden bildirilmeden feshedilmesi
- Kod 15:Toplu işçi çıkarma
- Kod 17:İşyerinin kapanması
- Kod 18:İşin sona ermesi
- Kod 31:İşçinin kendi isteği ve kusuru dışında, Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında fesih
- Kod 32:4046 sayılı Kanun kapsamında özelleştirme nedeniyle fesih
- Kod 34:İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih
- Kod 40:696 sayılı KHK ile kamu işçiliğine geçememe nedeniyle fesih
Hangi Çıkış Kodlarından İşsizlik Maaşı Alınır?
İşsizlik maaşı için çeşitli şartların sağlanması gerekmektedir. Tek başına aşağıda sayılan şartların sağlanması yeterli değildir. İşsizlik Maaşı Şartları? İşsizlik Maaşı Ne Kadar? konulu içeriğimize göz atmak için tıklayınız.
Aşağıdaki kodlarla iş akdi sona eren çalışanlar, gerekli prim ödeme süresi ve diğer koşulları sağlamaları halinde işsizlik maaşı almaya hak kazanabilir
- Kod 4: Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden bildirilmeden feshedilmesi
- Kod 5:Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
- Kod 15:Toplu işçi çıkarma
- Kod 17:İşyerinin kapanması
- Kod 18:İşin sona ermesi
- Kod 23:İşçinin zorunlu nedenlerle iş akdini feshetmesi
- Kod 24:İşçinin sağlık sorunları nedeniyle iş akdini feshetmesi
- Kod 25:İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları nedeniyle işçinin sözleşmeyi feshetmesi
- Kod 27:İşverenin zorunlu nedenlerle veya tutukluluk nedeniyle feshi
- Kod 28:İşveren tarafından sağlık nedenleriyle fesih
- Kod 31:İşçinin kendi isteği ve kusuru dışında Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında fesih
- Kod 32:4046 sayılı Kanun kapsamında özelleştirme nedeniyle fesih
- Kod 33:Gazetecinin sözleşmeyi feshetmesi
- Kod 34:İşyerinin devri veya işin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih
- Kod 40:696 sayılı KHK ile kamu işçiliğine geçememe nedeniyle fesih
Ek olarak pandemi sürecinde işten çıkış kodları değişiklik gösterebilecektir. Bir diğer husus da SGK’da çıkış kodlarında güncellemeye gidebilmekte olup dikkat etmekte fayda vardır.
Kaynak: https://uyg.sgk.gov.tr/SigortaliTescil/jsp/nedenleryeni.html
