Boşanmada mal paylaşımı evlilik süresince edinilen malların kimler arasında ve nasıl bölüştürüleceğini belirleyen bir süreçtir. Burada eşler arasında bir mal rejimi seçilip seçilmediği önem arz etmektedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre eşler arasında bir mal rejimi seçilmemişse eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanmaktadır.
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Nedir?
Evlilik birliği içerisinde bulunmuş eşlerden her biri diğer eşin evlilik içinde edinilmiş mal kapsamına giren mallarının yarısının değeri üzerinde alacak hakkına sahip olur. Edinilmiş mallara katılma rejimi, edinilmiş mallar ile eşlerden her birinin kişisel mallarını kapsar. Çekişmeli boşanmada da mal paylaşımı bu rejim üzerinden ilerlemektedir. Anlaşmalı boşanma protokolü örneği için bkz.
Boşanmada mal paylaşımı nasıl yapılır?
A. Boşanmanın kesinleşmesi ile mal rejimi sona erer. Mal rejiminin sonra ermesinin sonucunda mal paylaşımı yapılırken çiftlerden her biri ilk olarak kendi kişisel mallarını geri alırlar.
Boşanma davasında kişisel mallar nelerdir?
Boşanmada mal paylaşımı yapılırken evliliğin bitmesi halinde paylaşmaya tabi olmayan eşlerin kendilerine ait olan mallar kişisel maldır.
Türk Medeni Kanunu Madde 220’e göre kişisel mallar;
- Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya,
- Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri, eşin miras payı için içeriğimize bkz.
- Manevî tazminat alacakları,
- Kişisel mallar yerine geçen değerler.
Olarak sıralanmıştır.
Eşler mal rejimi sözleşmesiyle, bir mesleğin icrası veya işletmenin faaliyeti sebebiyle doğan edinilmiş mallara dahil olması gereken malvarlığı değerlerinin kişisel mal sayılacağını kabul edebilirler. Eşler, mal rejimi sözleşmesiyle kişisel malların gelirlerinin edinilmiş mallara dahil olmayacağını da kararlaştırabilirler.
Edinilmiş mallar nelerdir?
Evlilik içerisinde elde edilmiş olan mallar ise edinilmiş mallardır. Yani edinilmiş mal her eşin mal rejiminin devamı süresi içerisinde karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değeri olarak tanımlanır. Bu edinilmiş mallar yarı yarıya paylaşılır.
Türk Medeni Kanunu madde 219’da edinilmiş mallar
- Çalışmasının karşılığı olan edinimler,
- Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler,
- Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar,
- Kişisel mallarının gelirleri,
- Edinilmiş malların yerine geçen değerler.
Şeklinde sıralanmıştır. Ancak içtihatlar ile çok çeşitli mal varlığı edinilmiş mal olarak kabul edilerek paylaştırılabilmektedir. Boşanmada mal paylaşımı durumunuz varsa muhakkak boşanma avukatı ndan danışmanlık almalısınız.
B. Eşler kendi kişisel malları alındıktan sonra edinilmiş mallar paylaştırılır.
C. Eşler tarafından karşılıksız kazandırma yapılmış ya da eşin malvarlığını azaltmaya yönelik devirler varsa bunlar mal varlığında mevcutmuş gibi değerlendirilerek eklenecek değerler bulunur.
D. Diğer yandan bir eşin kişisel mallarına ilişkin borçları evlilik içinde edinilmiş mallardan veya evlilik içinde edinilmiş mallara ilişkin borçları kişisel mallarından ödenmiş ise, o eşin kişisel malı ile evlilik içinde edinilmiş malı arasında oluşan yarar veya zararı dengelemek için denkleştirme yapılır.
E. Eklenecek değerler ve denkleştirme hesabının yapılması ile birlikte eşlerin evlilik içerisinde edinilmiş tüm mallarının toplam değerinden bu edinilmiş mallara ait borçların çıkarılmasından sonra kalan değer eşler arasında katılma alacağı olarak kabul edilip yarı yarıya paylaşılır. Böylelikle boşanmada mal paylaşımı yapılmış olur.
Boşanmada hangi tarihteki mallar paylaşıma dahil edilir?
Boşanmada durumunda mal paylaşımı evlilik içerisinde edinilmiş malların paylaşımına dayanmaktadır. Bu nedenle evlilikten önceki mallar paylaşıma dahil edilmez.
Sonuç
- Boşanmada mal paylaşımı yapılırken öncelikle her eş kendi kişisel mallarını geri alır, bu mallar paylaşıma dahil edilmez.
- Her eş kendi kişisel mallarını aldıktan sonra kişisel mallar ile edinilmiş mallar arasında denkleştirme yapılır.
- Eşin mal varlığı içerisinden çıkmış olanlarda hukuken mal varlığında mevcutmuş gibi kabul edilerek eklenecek değerler bulunur.
- Denkleştirme yapıldıktan ve eklenecek değerler belirlendikten sonra kalan miktar katılma alacağı olarak eşlere yarı yarıya paylaştırılır.
Boşanmada Mal Paylaşımı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Eşler boşanmadan önce mal varlığını devrederse ne yapılabilir?
Eşler tarafından karşılıksız kazandırma yapılmış ya da eşin malvarlığını azaltmaya yönelik devirler varsa bunlar mal varlığında mevcutmuş gibi değerlendirilerek eklenecek değerler bulunur. Bunlarda boşanmada mal paylaşımına dahil edilir.
Eşler arasında evlilik sözleşmesi yapılabilir mi?
Esasen kanunumuzda evlilik sözleşmesi diye bir düzenleme söz konusu değildir. Genelde toplum arasında evlilik sözleşmesi diye anılan husus mal paylaşımının nasıl yapılacağına ilişkin mal rejiminin seçilmesine ilişkin sözleşmedir. Yani çiftler tarafında pek bilinmese de kanunda belirlenen diğer rejimlerden biri de mal rejimi sözleşmesi yoluyla seçilebilir.
Boşanmada hangi tarihteki mallar paylaşıma dahil edilir?
Boşanmada durumunda mal paylaşımı evlilik içerisinde edinilmiş malların paylaşımına dayanmaktadır. Bu nedenle evlilikten önceki mallar paylaşıma dahil edilmez.
