Vasi ne demek?
Önce vasinin ne olduğuna akabin de engelli raporu vasi tayini konusuna değinmekte fayda vardır. Vasi, vesayet altındaki küçüğün veya kısıtlının kişiliği ve malvarlığı ile ilgili bütün menfaatlerini korumak ve hukukî işlemlerde onu temsil etmekle yükümlüdür.
Türk Medeni Kanunu kısıtlanması gereken kişilerle ilgili vesayeti gerektiren halleri madde 404 vd. şu şekilde düzenlemiştir. Buna göre;
A. Yaş küçüklüğü
B. Kısıtlama
- Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı
- Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim
- Özgürlüğü bağlayıcı ceza
- Yaşlılığı, engelliliği, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebiyle işlerini gerektiği gibi yönetemeyenin isteği üzerine
hallerinde vasi atanması mümkündür.
Vasi tayini için nereye başvurulmalı?
Öncelikle kişiye vasi atanması yargı kararı ile olacak bir şeydir. Bunun için de vasi atanacak kişinin yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesi’ne vasi tayini dilekçesi ile başvurulmalıdır. Sulh Hukuk Mahkemesi aynı zamanda vesayet makamıdır.
Vesayet makamı, bu görevi yapabilecek yetenekte olan bir ergini vasi olarak atar. Haklı sebepler engel olmadıkça, vesayet makamı, vesayet altına alınacak kişinin öncelikle eşini veya yakın hısımlarından birini, vasilik koşullarına sahip olmaları kaydıyla bu göreve atar. Bu atamada yerleşim yerlerinin yakınlığı ve kişisel ilişkiler göz önünde tutulur.
Vasi hangi işlemleri tek başına yapabilir?
Vasi, vesayet altındaki küçüğün veya kısıtlının kişiliği ve malvarlığı ile ilgili bütün menfaatlerini korumak ve hukukî işlemlerde onu temsil etmekle yükümlüdür.
📌Ancak kısıtlı adına her türlü işlemi kendi başına serbest biçimde yapamaz. Bu noktada bazı işlemler için vesayet makamının iznini almalıdır. Örnek verirsek; kısıtlının ikamet adresinin değiştirilmesi, kısıtlı adına taşınmaz alıp satmak, kısıtlı adına dava açma, kısıtlı adına araç almak gibi, engelli raporu araç alma… Ayrıca vasinin, kısıtlı kişi adına kefil olması, vakıf kurması ve önemli bağışlarda bulunması yasaktır.
Kısıtlı bakımından vesayet küçüklerde küçüğün ergin olması ile hükümlülerde hapis halinin sona ermesi ile birlikte kalkar. Akıl sağlığı veya akıl zayıflığı durumlarında sağlık kurulu raporu ile durumun düzeldiği tespit edilmesi halinde ve savurganlık, bağımlılık, kötü yaşam, kötü yönetim durumunda da vesayet altına alınması gerektiren nedenle ilgili olarak en az 1 yıldan beri şikayet olmaması halinde kaldırılmasına karar verilebilir.
Engelli raporu vasi tayini?
Engelli raporu, bir bireyin sağlık durumunun değerlendirilmesi ile elde edilen resmi belgedir. TMK gereği akıl sağlığı olan kimseye vasi tayin edilebilecektir. Bu doğrultuda engelli raporu vasi tayini mümkündür.
Kişinin engelli olması durumunda önceden var olan bir raporla ya da mahkemeye başvurup rapor alma yoluyla engelli rapor vasi tayini mümkündür.
Engelli raporu vasi tayini şu aşamalardan oluşur:
- Engelli raporunun sunulması veya alınması
- Mahkeme inceleme ve değerlendirmesi
- Vasi atanması ve görevlerinin Belirlenmesi
Burada ilk adım engelli raporunun olmuş ya da alınmış olmasıdır. Engelli bireye vasi atanması için ilgili Sulh Hukuk Mahkemesine başvurulmalı, mahkemenin ilgili sağlık kuruluşuna yazacağı yazının da gerekliliklerinin yerine getirilmesi gerekmektedir. Sağlık kurulu zihinsel engelli kişiye vasi atanması gerekip gerekmediği yönünde raporu hazırlayacak ve mahkemeye sunacaktır. Mahkeme ise bu raporu göz önüne alarak yasal koşullar oluşmuş ise vasi atanmasına karar verecektir. Elbette sizin mahkemeye sunduğunuz raporun da mahkeme tarafından denetlenmesi için yeniden rapor alınması gerekebilecektir.
Vesayete ilişkin işleyen hukuki süreçler her somut olaya göre farklılık arz etmekle birlikte olayın karmaşıklığına göre hukuki çare üretilmelidir. Vasi atama kararı için açılacak davalarda internette yer alan hazır içeriklere itibar edilmemelidir. Bu metinler birçok usuli hata barındırmakta ve telafisi güç zararlara sebebiyet verebilmekte bu sebeplerle muhakkak hukuki danışmanlık alınmalıdır.
Av. Havva KÜLÜĞ
