Haciz nedir?
Haciz nedir? Haciz, kesinleşmiş olan icra takibinin konusu olan belirli bir para alacağının ödenmesini sağlamak amacıyla talepte bulunan alacaklı lehine söz konusu alacağı karşılayacak miktarda borçluya ait mal ve haklara icra dairesi aracılığıyla el konulmasıdır.
Yani haciz en basit anlamıyla borcun ödenmemesi halinde borçlunun mallarının paraya çevrilerek borcun icra dairesi aracılıyla ödenmesidir. Haciz için;
- usulünce açılmış bir takibin,
- takibin kesinleşmiş olması,
- kesinleşme ile alacaklının haciz talep etmiş olması,
- mal beyanında bulunulmuş olması ve borçlunun malvarlığının
olması gerekir.
Haciz aşamasına gelinceye değin bir çok usulü işlemin gerçekleştirilmesi gerekir. Bu usulü işlemlerin kanuna uygun yapılıp yapılmadığını avukata danışarak öğrenebilirsiniz.
Elbette tüm mallara haciz konulması mümkün değildir. Yapılacak haciz işlemi ile parasal değeri olan mallara el konulurken bazı malların parasal değeri olsa da haczedilemez. Bu mallar işin niteliği gereği haczedilemez mal olarak kabul edilmektedir. Bunlar İcra ve İflas Kanunu’na 82 vd. maddelerinde sıralanmıştır.
Haczedilemeyen mallar nelerdir?
İcra ve İflas Kanunu madde 82 vd. maddelerinde haczedilemeyen mallar şöyle sıralanmıştır:
- Ekonomik faaliyeti, sermayesinden ziyade bedenî çalışmasına dayanan borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya,
- Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri,
- Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri; değilse, sanat ve mesleki için lüzumlu olan alat ve edevat ve kitapları ve arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden nakil vasıtaları,
- Borçlu ve ailesinin idareleri için lüzumlu ise borçlunun tercih edeceği bir süt veren mandası veya ineği veyahut üç keçi veya koyunu ve bunların üç aylık yem ve yataklıkları,
- Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları ve borçlu çiftçi ise gelecek mahsül için lazım olan tohumluğu,
- Borçlu bağ, bahçe veya meyva veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alat ve edevat, Geçimi hayvan yetiştirmeye münhasır olan borçlunun kendisi ve ailesinin maişetleri için zaruri olan miktarı ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları,
- Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malül olanlara bağlanan emeklilik maaşları ile bu hizmetlerden birinin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminat ve ikramiyeleri, Askeri malüllerle, şehit yetimlerine verilen terfi zammı,
- Bir muavenet sandığı veya cemiyeti tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar,
- Öğrenci bursları,
- Evcil hayvanlar,
- Borçlunun haline münasip evi (evin değeri yüksekse ihtiyacı kadar borçluya bırakmak kaydı ile haczedilebilir)
haczedilemez.
Av. Havva KÜLÜĞ
