Güvence bedeli (kefaletle salıverilme) nedir?
Tutuklama nedenlerinin varlığı halinde şüpheli ve sanığın Ceza Muhakemesi Kanunu’nda öngörülen bir ve birden fazla yükümlülüğe tabi tutulmasına adli kontrol denir. Örneğin konutu terk etmemek, yurt dışına çıkamamak, düzenli olarak imza vermek, güvence bedeli yatırmak, sürücü belgesini teslim etmek vs gibi.
Tutuklama kişi özgürlüğüne ağır bir müdahale oluşturduğu için ve en son başvurulacak çare olması sebebiyle, tutuklama ile ulaşılmak istenen amaca daha uygun tedbirlerle ulaşma olanağı varsa şüpheli hakkında bu tedbirler uygulanır. Bu tedbirler de adli kontrol tedbirleridir. Güvence bedeli de bir adli kontrol tedbiridir. Bu uygulama kefaletle salı verilme olarak da bilinmektedir.
CMK 109. Maddesi f fıkrasında “şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak, miktarı ve bir defada veya birden çok taksitlerle ödeme süreleri, Cumhuriyet savcısının isteği üzerine hâkimce belirlenecek bir güvence miktarını yatırmak.” şeklinde düzenlenen kefaletle salıverilme olarak bilinen güvence bedelidir.
Yani adli kontrol tedbiri çerçevesinde uygulanacak olan güvence bedeli uygulaması, şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak miktarı ve ödeme şekli cumhuriyet savcısının isteği üzerine hakimce belirlenecek bir güvence miktarının yatırılması karşılığında serbest bırakılmasıdır.
📌Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 109. maddesi net bir şekilde şüphelinin teminat karşılığında serbest bırakılmasını cumhuriyet savcısının talebi üzerine şüphelinin parasal durumunun göz önünde bulundurularak hakim tarafından bir miktar güvence bedelin belirlenmesi şartına tabi tutmuştur.
Ceza Hukuku’nda güvence türleri;
- CMK madde 109/3-f’de düzenlenen genel güvence,
- CMK madde 109/3-h’de düzenlenen mağdurun haklarını teminat altına alan güvence(belli suçlarda uygulanabilir),
- CMK madde 109/3-i ‘de düzenlenen aile düzenini hedef alan suçlarda güvence(şüpheli/sanık veya müdafi talep edebilecektir),
- CMK madde 113’de düzenlenen kamu giderleri ve para cezaları için güvencedir.
Ceza yargılaması sistemimizde çokça sorulan güvence bedeli kurumu hem soruşturma evresi hem de kovuşturma evresinde geçerli olmak üzere düzenlenmiştir.
