Nafakanın ne olduğunu ve çeşitlerini daha önceki nafaka arttırım davasında açıklamıştık. Bu içeriğimizde nafaka ödenmezse ne olur konusunu ele alacağız.
Nafakaya mahkeme kararı ile hükmedilmekte olup 4 çeşit nafaka türü bulunmaktadır. Bunlardan tedbir nafakası dava açılması halinde hükmedilebilirken diğer yoksulluk nafası, iştirak nafakası ve yardım nafakası dosyanın karara çıkması ile hükmedilir. Hükmedilen nafakanın ödenmemesi halinde çeşitli düzenlemeler yapılmıştır.
Nafaka ödenmezse ne olur ?
A- Nafaka ödenmemesi halinde icra takibi:
Öncelilikle nafaka ödenmezse ne olur kısmında icra takibi gündeme gelecektir. İcra takibi ile sonuç alınmaması halinde kanun daha ağır sonuçlar düzenlemiştir. Bu noktada, nafaka alacaklarını doğru hukuki usul ve taleplerle ileri sürmek de ciddi önem arz eder. Aksi takdirde uzayan icra takibi süreçleri, kişilerin mağduriyetine neden olabilmektedir.Nafaka alacaklarının bir kısmı ilamsız icraya bir kısmı ilamlı icraya konu olmaktadır.
-
Tedbir nafakasına ilişkin icra takibi:
Tedbir nafakası mahkeme süreci içerisinde bir ara kararla hükmedilen nafaka türü olması nedeniyle ilamlı icraya konu olmayacaktır. Diğer nafaka türleri yoksulluk, iştirak ve yardım nafakası türleri ilam yani mahkeme kararı ile verileceği için ilamlı icraya konu olacaktır. Eğer kişi lehine tedbir nafakasına hükmedilmiş fakat buna rağmen bu nafaka ödenmemişse nafaka alacaklısı olan kişi yetkili icra dairesine başvurarak ilamsız icra takibi başlatabilir. Bu durumda borçlu olan kimseye ödeme emri gönderilir ve 7 gün içerisinde bir itiraz söz konusu olursa takip duracaktır. Aksi durumda takip kesinleşecektir. İtirazın söz konusu olması konusu aşağıda nafaka icra takibine itiraz kısmında ele alınmıştır.
-
Yoksulluk nafakasına ilişkin icra takibi:
Eğer nafaka alacaklısı olan kimsenin ödenmeyen nafakası; yoksulluk, yardım yahut iştirak nafakası ise ilamlı icra yapılabileceğini yukarıda belirttik. Nafaka alacaklısının yetkili icra dairesine başvurmasıyla başlayacak olan ilamlı icra takip süreci, borçluya icra emrinin tebliğiyle devam eder. Borçlu her ne kadar 7 gün içerisinde itiraz etme imkanına sahip olsa da ilamlı icra söz konusu olduğu için takip durmaz.
Nafaka alacağına ilişkin icra takibi hazırlamak teknik bir husus olup hukuk büromuza hukuki destek için her zaman ulaşabilirsiniz. Takibin usulüne ilişkin hazırlanmaması halinde takibin iptali ve şikayet ile karşılaşılabilecektir.
1- Nafaka İcra Takibine İtiraz
Nafaka alacağı ilama yani kesinleşen mahkeme kararına dayanıyorsa ilamlı icraya konu olacaktır. Borçluya gönderilecek ödeme icra emri ile borcun 7 gün içinde ödenmesi mal beyanında bulunması aksi durumda zorla icra edileceği tebliğ edilir. 7 gün içinde bu yerine getirilmezse borçlunun malvarlığına haciz konulacaktır.
Ancak nafakaya ilişkin ilamın ilamsız icraya konulması halinde yani nafaka türünün tedbir nafakası olması halinde gelen icra emrine itiraz edilebilecektir. Bu durumda borçlunun ödeme emrine 7 günlük sürede itirazı ile takip de duracaktır. İcra takibi, borçlunun itirazı ile durduğunda, alacaklı itirazın iptali veya itirazın kaldırılması prosedürlerine başvurabilmektedir.
-
Birikmiş Nafaka İçin İcra Takibi
Çoğu zaman nafaka alacağı için takip yapılmamakta ödenir umuduyla beklenmektedir. Bu durumda bir süre beklenmesi sebebiyle birikmiş nafaka söz konusu olacaktır. Birikmiş nafakanın da icra takibi yoluyla talebi söz konusu olabilecektir.
»Birikmiş nafakada geriye dönük 10 yıllık nafaka alacağı talep edilebilecektir.
»Birikmiş nafaka alacağı için tayzik hapsi söz konusu olmayacaktır.
»Birikmiş nafaka alacağı ve güncel nafaka alacağı aynı takipte istenebilecektir.
»Önce güncel aylık ödenen nafaka kesilir akabinde birikmiş nafaka ödenir.
»Devam eden nafaka alacağı için takip kapatılmayarak devam ettirilir.
2- Nafaka için hangi icra dairesine başvurulmalıdır?
Nafaka alacaklarında yetkili icra dairesini belirlemek sürecin uzamaması için önem arz etmektedir. Burada nafakanın türü önem arz etmektedir. Eğer alınacak nafaka tedbir nafakası ise ilamsız icraya konu edileceği için yetkili daire nafaka borçlusunun yerleşim yerinde bulunan icra dairesine başvurulmalıdır. İlamlı takip türlerinde, yani yoksulluk, iştirak ve yardım nafakasında tüm icra daireleri yetkilidir. Nafaka alacaklısı istediği icra dairene başvurarak borcun tahsilini talep edebilecektir.
3- Nafaka alacağında zamanaşımı süresi nedir?
Nafaka alacakları 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Nafaka alacağı 10 yıllık zamanaşımına tabi olup 10 yıl içinde talep edilmemesi halinde bir daha talep edilemeyecektir. Örneğin 15 yıllık bir nafaka alacağı olması halinde yalnızca 5 yıllık nafaka alacağı talep edilebilecek olup geriye dönük 10 yıllık nafaka alacağı zamanaşımına uğramış olacaktır.
4- Nafaka ödenmezse maaş haczi yapılabilir mi?
İcra İflas Kanunu madde 83 e göre kısmı caiz olan şeyler arasında maaş ve ücrette belirtilmektedir. Maddenin ikinci fıkrasına göre haczedilecek miktar 1/4’ünden az olamaz. Yine İş Kanunu madde 35 ‘e göre de işçilerin maaşının 1/4’ünden fazlası haczedilemez. Ancak aynı maddenin son fıkrasına göre nafaka alacaklarının bunun dışında olduğu açıkça belirtilmiştir. Nafaka alacağı aylık olarak ödenen alacaklar olduğu için maaş müzekkeresi ile güncel aylık nafaka miktarı nafaka borçlusu çalışıyorsa maaşından kesilebilir. Ancak birikmiş nafaka alacağı söz konusu ise bu biriken nafaka alacağı için işçinin maaşını yalnızca 1/4 ü kesilebilir. Nafaka alacakları haciz sırasında rüçhanlı alacaktır. Bunun anlamı, nafakasını ödemeyen kişinin başka kişilere veya kurumlara borcu olsa bile, ilk önce nafaka alacağı tahsil edilir. Nafaka borcu tahsil edildikten sonra, eğer geriye bakiye kalırsa diğer alacaklılar alacağına kavuşur.
B- Ödenmeyen Nafaka İçin Tazyik Hapsi
Hukuk sistemimizde borç sebebiyle hapis cezası söz konusu olmamaktadır. Ancak Nafaka bunun bir istisnasını teşkil etmektedir. Nafakanın ödenmemesi nedeniyle başlatılan icra takibine rağmen nafaka ödenmemişse Kanun hapis cezası öngörmüştür.
İcra İflas Kanunu madde 344 “Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikayeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra kararın gereği yerine getirilirse, borçlu tahliye edilir. Borçlunun, nafakanın kaldırılması veya azaltılması talebiyle dava açmış olması halinde, ileri sürdüğü sebepler göz önünde bulundurularak, tazyik hapsinin uygulanması bu davanın sonuna bırakılabilir.” Düzenlemeye göre nafaka borcunu ödemeyen borçlu tazyik hapsi ile karşı karşıya kalır.
-
Nafaka Ödememe Suçunda Tazyik Hapsi Nedir?
Tazyik hapsi, zorlama olarak da adlandırılır ve kişinin belirli bir yükümlülüğünü yerine getirmemesi sonucunda uygulanan cezai yaptırımdır.
- Tazyik hapsi, Adli sicile kaydına işlenmez.
- Cezanın ertelenmesi söz konusu olmaz.
- Tekerrüre esas olmaz. Ön ödeme uygulanamaz.
- Şartlı salıverilme hükümleri uygulanamaz. Tazyik hapsini gerektiren suçların tamamı, şikayete tabi olmasına rağmen uzlaşmaya tabi değildir.
Tazyik hapsi hangi yükümlülüğün yerine getirilmemesi sebebi ile verilmiş ise o yükümlülüğün ifa edilmesi ile sona erer. Tazyik hapsi mahkeme tarafından verilmiş olup da nafaka borçlusu hapis cezasını çekerken borcunu öderse derhal tahliye edilir.
Nafaka ödenmezse üç aya kadar tazyik hapis cezası uygulamak mümkün olur. Tazyik hapsi ödeme yapılması için en fazla üç ay sürecek bir nevi disiplin hapsi demektir. Nafaka ödenmemesi halinde uygulanacak tazyikk hapsinin bazı şartları mevcuttur;
- Nafaka ödenmesini kesinleşmiş mahkeme kararına dayanmalıdır.
- Aylık nafakanın tahsili için icra takibi başlatılmış olmalıdır.
- Ödeme emri nafaka borçlusuna tebliğ edilmiş olmalıdır.
- Borçlu nafakayı ödememiş olmalıdır.
- Şikayet hakkı tebliğden itibaren üç ay ve her halde nafaka doğduktan itibaren bir yıl içinde kullanılmalıdır.
- Nafaka borçlusu nafakanın kaldırılması veya azaltılması için dava açmamış olmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular:
Nafaka Tazyik Hapsi Nasıl Kaldırılır?
Nafaka borçlusu,şikayet edildiği mahkemeye borcu ödediğine ilişkin dekontu sunarsa tazyik hapsi kaldırılır. Diğer yandan nafaka alacaklısı şikayetten vazgeçerse de tayzik hapsi kaldırılır.
Nafaka Ödenmezse Ne Olur?
Nafaka alacaklısı icra takibi başlatabilir ve bu süreç çerçevesinde kişinin malları haczedilebilir. Şartları oluşmuşsa kişi tazyik hapsine dahi mahkum edilebilir.
Nafaka Borcu Maaştan Kesilir mi?
Evet. Nafaka borcuna karşı yürütülecek takip süreci neticesinde gerekli diğer şartların da varlığı halinde kişinin maaşı haczolunabilir. Birikmiş tutar 1/4 oranında, aylık işleyen ise tamamiyle kesilir.
Nafaka Borcu Ödenmediği İçin Kişi Hapsedilir mi?
Evet. Tazyik hapsi olarak düzenlenen ve borcun ödenmesi ile gerekli şartlar sağlandığında kişi 3 aya kadar tazyik hapsine mahkum edilebilir.
Nafaka Borçlusunun Maaşı Zaten Hacizli İse Nafaka İcra Takibinde Maaş Haczi Olur mu?
Bu durumda birikmiş nafaka, diğer haczin bitmesini bekler. Ancak aylık işleyen nafaka her halükarda maaştan kesilir.
Nafaka ödeme yükümlülüğüm ne kadar süreyle devam eder?
Nafaka yükümlülüğü, boşanma sonrası belirli bir süre için devam eder. Çocuk nafakası ise çocuğun ergin olana kadar devam edebilir.
Nafaka Ödememe Cezası Nedir?
Nafaka ödenmemesi halinde önce icra takibi bu durumda da ödenmemesi halinde tayzik hapsi söz konusu olabilir.
Nafaka Ödememe Suçu Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?
Nafaka yükümlülüğünün ihlali davasında görevli mahkeme İcra Ceza Mahkemeleridir. Aynı şekilde nafaka yükümlülüğünün yerine getirilmesinin ihlali durumunda, yetkili mahkeme ise icra takibinin yapıldığı yer mahkemesidir.
Nafaka Alacağı İçin İcra Takip Yolunda Zamanaşımı Süresi Ne Kadar?
Nafaka alacağı için icra takip yolunda zamanaşımı süresi 10 yıldır.
2025 Yılında Ortalama Nafaka Ücreti Ne Kadardır?
2025 yılında hükmedilecek nafaka ücreti, kişinin maaşının %25’i kadarı olabilir. Nafaka miktarı kişinin sosyo-ekonomik durumu ve diğer şartlar göz önünde bulundurularak, daha yüksek ya da daha düşük belirlenebilir.
Tazyik Hapsi Verilince Nafaka Borçları Silinir Mi?
Nafaka borçlusu üç aylık tazyik hapis cezasını çekse dahi nafaka borçları silinmeyecektir. Nafaka borçlusunun bu borçları ödeme yükümlülüğü devam eder.
Eski Eşim Nafakamı Ödemiyor Ne Yapmalıyım?
Önce icra takibi akabinde tazyik hapsi talebinde bulunulabilir.
Nafaka Ödememeden Dolayı Tekrar Tazyik Hapsi Verilebilir Mi?
Evet. Her bir nafaka miktarı için ayrı değerlendirme yapılması gerekir.
Nafaka Ödenmezse Ne Kadar Hapis Yatılır? Nafaka ödenmezse ne olur?
Nafakanın ödenememesi nedeniyle verilecek hapis cezası üç ayı geçemez.
Nafaka Tazyik Hapsi Adli Sicil Kaydına İşler Mi?
Hayır.
Nafaka Ödememe Şikayeti Nereye Yapılmalıdır?
İcra ve İflas Kanunu m.346’ya göre tazyik hapsine icra mahkemesi karar vermektedir. Yetkili icra mahkemesi ise İcra ve İflas Kanunu m.348’e göre, icra takibinin yapıldığı yerdeki icra mahkemesidir.
Nafaka ödememe şikayeti Nasıl Yapılır?
Nafaka yükümlülüğünün ihlal edilmesinden dolayı şikayet, alacaklının icra mahkemesine sunacağı bir dilekçe ve harçlarının yatırılması ile yapılmış olacaktır.
Çalışmayan Eş Nafaka Ödemediği İçin Hapis Yatar Mı?
Evet. Ancak çalışmayan eş ekonomik düzeyi ve nafaka miktarı arasında fark varsa nafakanın azaltılması davası açabilir.
1 Yıl Evli Kalan Nafaka Öder Mi?
Evet nafaka evlilik süresi ile bağlı değildir.
Birikmiş Olan Nafakaya Faiz İşler Mi?
Evet.
Nafaka Borcu Yüzünden Evime Haciz Gelir Mi?
Evet. Ancak genellikle son durumda başvurulan bir yoldur.
Nafaka Borçlusunun Emekli Maaşına Haciz Koyulabilir Mi?
Evet. Nafaka alacağı bu durumun bir istisnasıdır. Eğer kişinin başka bir malvarlığı yoksa, nafaka borçlusunun emekli maaşına 1/4 oranında haciz koyulabilir.
Nafaka Ödenmemesinde Şikâyet Süresi Ne Zaman Başlar?
Şikayet süresi öğrenme ile başlar. Bu süre 3 ay ve herhalde 1 yıldır.
