İşçi ve işveren arasındaki iş sözleşmesinin feshi haklı fesih sebepleri yle ve geçerli fesih sebepleriyle yapılabilmektedir. Ancak kanun her iki duruma da farklı sonuçlar bağlamıştır. Birlikte fesih sebeplerine ve sonuçlarına bakalım.
Fesih ne demek?
İşçi ile işveren arasında bulunan iş ilişkisi, taraflardan birinin iradesi ile bitirildiğinde iş akdi feshedilmiş olur.
-
Fesih bildirim şekli?
Fesih bildiriminde, feshe neden olan davranışın açık ve kesin bir şekilde belirtilmesi gerekmektedir. Aksi halde fesih geçersiz sayılmaktadır. Fesih açık ve belirgin biçimde yapılmalıdır. Şarta bağlı fesih bildirimi geçerli değildir.
Fesih bildiriminin yazılı olarak yapılması geçerlilik koşulu olmayıp ispat şartıdır. Yazılı yapılması zorunlu değildir.
Haklı fesih sebepleri? Haklı sebeple fesih nedir?
İş sözleşmesinin feshinde haklı fesih nedenleri kanunda sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kuralları ve zorlayıcı sebepler olmak üzere üç başlık şeklinde tek tek sıralanmıştır. Geçerli nedenle iş sözleşmesinin feshinde kanunda bir tanıma yer verilmemiş olsa da yerleşik Yargıtay içtihatları ile genel bir tanım yapılmıştır.
Haklı sebeple fesih işveren ya da işçinin 4857 sayılı kanunun 24. ve 25. Maddelerindeki bir sebebe dayanarak sözleşmeyi sonlandırılmasıdır. Burada iş ilişkisinin sürdürülmesi işveren ve işçi bakımından artık çekilmez bir hal almıştır. Bu sebeple de hem işçi hem de işveren haklı feshin sebeplerini ileri sürerek ihbar süresi de vermeden iş sözleşmesi derhal feshedilebilecektir. Burada işçi ihbar tazminatı ve şartları varsa kıdem tazminatı alabilecektir. İşveren de ihbar tazminatı alabilecektir.
-
İşçi açısından haklı fesih sebepleri:
- Ücretin zamanında ödenmemesi
- Sağlık ve iş güvenliği koşullarının ihlal edilmesi
- İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları
-
İşveren açısından haklı fesih sebepleri:
- İşçinin işe devamsızlığı
- Hırsızlık, güveni kötüye kullanma gibi fiiller
- İş yerinde düzeni bozan davranışlar
Geçerli Fesih Nedir?
Geçerli fesih, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca, belirsiz süreli iş sözleşmelerinin işveren tarafından sona erdirilmesidir. Ancak bu fesih için haklı neden değil, geçerli bir neden yeterlidir. Fesih yazılı olarak yapılmalı ve işçiye neden açıklanmalıdır.
Geçerli sebeple fesih iş güvencesine tabi olan işçileri kapsamaktadır. Geçerli fesihte işçi ihbar süresine uyarak çıkarılır ve şartlar uygunsa kıdem tazminatı alabilir.
-
Geçerli fesih nedenleri:
- İşçinin performans düşüklüğü
- İş yerinde yapılan değişiklikler nedeniyle pozisyonun gereksiz hale gelmesi
- Ekonomik, teknolojik veya yapısal nedenler
Haklı fesih sebepleri nde iş ilişkisi çekilmez bir hal alırken geçerli sebeple fesihte işveren açısından iş sözleşmesini sürdürmek kendisi açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyecek bir hal aldığında iş sözleşmesi feshedilmektedir. Geçerli sebepler işçinin şahsı ve davranışından ya da işyeri gereklerinden kaynaklanan durumlardır.
📌Ayrıca işçi iş güvencesi kapsamında olsa dahi haklı sebep varsa iş güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın iş sözleşmesi feshedilebilir. İş güvencesi kapsamındaki işçi ve işyerleri için ayrıca danışınız.
Haklı Fesih Sebepleri ve Geçerli Fesih Arasındaki Farklar Nelerdir?
İş hukuku kapsamında en çok merak edilen konulardan biri, haklı fesih ile geçerli fesih arasındaki farklardır. Hem işverenler hem de işçi açısından büyük önem taşıyan bu iki kavram, yanlış uygulandığında ciddi hukuki sonuçlar doğurabilir. Birlikte farklarına bakalım ve işten çıkma ve çıkarılma durumunda yapılacakları hatırlayalım;
İş sözleşmelerinin feshi, hem işçi hem de işveren açısından ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle haklı fesih ve geçerli fesih arasındaki farkların doğru şekilde anlaşılması büyük önem taşır. Özellikle fesih işlemleri öncesinde hukuki danışmanlık almak, doğabilecek uyuşmazlıkların önüne geçilmesini sağlar.
